2. Pisortat ingerlatsinerat aamma kiffartuussinerat ataatsimut isigalugu

2018-imi Kalaallit Nunanni pisortat ingerlatsinerinut kiffartuussinerinullu 11.542 mio. kr.-init aningaasat atorneqarsimapput.

Tamanna 2017-imut sanilliutissagaanni 3,5 pct.-inik qaffariaateqarpoq, 2017-imi pisortat aningaasat atugaat 11.149 mio. kr.-iusimapput.

 

Pisortat ingerlatsineranni aamma kiffartuussineranni isumaginninnermut aningaasat atorneqartut qaffasinnerpaasimapput. Isumaginninnermut aningaasat atorneqarsimasut ukununnga atorneqarsimapput; ilaqutariinnik, meeqqanik, innarluutilinnik aamma utoqqarnik isumaginninnermut, pinaveersaartitsinermut, aningaasanillu isumaginninnermut, isumaginninnermik suliffeqarfinnut il.il. 2018-imi isumaginninnermut aningaat atorneqartut 1,0 pct.-imik qaffassimapput 3.099 mio. kr.-inngorsimallutik.

 

Pisortat ingerlatsineranni kiffartuussinerannilu aningaasanik atuiffiunerit tullerivaat ilinniartitaaneq. 2018-imi 2.038 mio. kr.-it ilinniartitaanermut atorneqarsimapput. 2017-imut sanilliullugu 1,0 pct.-imik apparsimallutik.

 

Peqqinnissaqarfiit ass. napparsimaveqarfiit, nalinginnaasumik nakorsiartarfiit, kigutilerisarfiit il.il. Namminersorlutik Oqartussanit ingerlanneqarput. 2018-imi peqqinnissamut politikkikkut ingerlanneqartut 1.658 mio. kr.-inik atuiffiusimapput 2017-imut sanilliullugu 6,4 pct.-inik qaffariarsimallutik.

 

Kommunit aamma Namminersorlutik Oqartussat allaffissornikkut ingerlatsineri nalinginnaasumik pisortat kiffartuussinerinut ilaapput. 2018-imi nalinginnaasumik pisortat kiffartuussinerinut 1.605 mio. kr.-it aningaasat atorneqarsimapput 9,6 pct.-inik qaffariarsimallutik.

 

Takussutissiaq 2.1.
Pisortat allaffissornerannut kiffartuussinerannullu aningaasat atorneqartut sulianut immikkoortiterlugit

		2014	2015	2016	2017	2018
		Mio. kr.
	Aningaasat atorneqartut katillugit.......	10.240	10.226	10.648	11.149	11.542
	Pisortat kiffartuussinerat ..............	2.044	2.078	2.379	2.536	2.729
1	Nalinginnaasumik pisortat kiffartuussineri ...	1.240	1.261	1.344	1.464	1.605
2	Illersornissaq ........................	115	169	189	212	215
3	Inuiaqatigiinni toqqissisimaneq isumannaassuserlu ...................	688	648	846	861	909
	Aningaasaqarneq avatangiisillu........	1.225	1.180	1.244	1.265	1.360
4	Aningaasaqarnermut tunngasut .........	989	934	979	1.054	1.142
5	Avatangiisit innarlitsaaliorneqarnerat ......	236	247	266	211	218
	Inuiaqatigiit aamma isumaginninneq.....	6.971	6.968	7.025	7.347	7.453
6	Inissiat aamma pisortat illuutaat ..........	244	194	183	213	188
7	Peqqinnissamut Isumaginnittoqarfik ......	1.401	1.401	1.455	1.558	1.658
8	Sunngiffik, kulturi upperisarlu ............	414	397	432	450	470
9	Ilinniartitaaneq ......................	2.042	2.018	2.020	2.058	2.038
10	Isumaginninneq .....................	2.871	2.958	2.935	3.068	3.099

Malugiuk. Naatsorsuutit ataatsimoortinneqarput, taamaattumik ENS 1995 malillugu suliarineqarmata pisortaqarfiit akornanni nuussinerit ilaanngillat. Taamaasilluni 2018-imi ingerlatseqatigiiffinnut immikkut inatsisitigut akisussaaffimmik tunineqarsimanngitsunut aningaassaliissutit 174 mio kr.-iusut kisitsisinut paasissutissanut ilanngunneqanngillat.

 

Aningaasaqarnermut tunngasut tassaapput nalinginnaasumik aningaasaqarnermut, niuernermut, suliffeqarnermut aamma pisortat ingerlataanut nunalerinermut, aalisarnermut, piniarnermut, nukissiuuteqarnermut, aatsitassanut, assartuinernut/angallassinernut, attaveqaqatigiinnernut kiisalu aningaasaqarneq pillugu ilisimatusarnernut tunngasut. 2018-imi aningaasaqarnermut tunngasunut 1.142 mio. kr.-it atorneqarsimapput.

 

Immikkoortumut inissiat aamma pisortat illuutaanut uku ilaapput; inissianik attartukkanik aqutsineq, inissialiorneq, sanaartorfigissaaneq, imermik pilersuineq, aqqusinernik qulleqartitsineq, inissiat aamma pisortat illuutaat pillugit ilisimatusarneq ineriartortitsinerlu kiisalu inissianik pisortallu illuutaannik allaffissornikkut ingerlatsineq. 2018-imi 188 mio. kr. inissianut aamma pisortat illuutaanut atorneqarsimapput.

 

Takussutissiami 2.2-mi takuneqarsinnaapput pisortat ataatsimut ingerlatsinermut kiffartuussinermullu aningaasat atugaat aamma isertiaat, aningaasarsiorneq tunngavigalugu agguataarneqarsimasut.

 

Takussutissiaq 2.2
Pisortat allaffissornerannut kiffartuussinerannullu aningaasat atorneqartut aningaasarsiorneq tunngavigalugu agguataarlugit

		2014	2015	2016	2017	2018
		Mio. kr.
1.	Ingerlatsinermut aningaasat atorneqartut .	9.521	9.503	9.965	10.186	10.558
1.1	Atuinerit katillugit ...................	7.506	7.469	7.952	8.235	8.560
1.2	Ingerlaavartumik aningaasanik nuussinerit	2.016	2.034	2.012	1.951	1.998
2.	Aningaasaliinermi aningaasat atorneqartut	719	724	684	963	984
2.1	Pigisanut nalilinnut aningaasat atorneqartut iluarsisat ..........................	658	645	647	868	776
2.2	Aningaasaliissutinik nuussinerit  ........	60	79	36	95	208
A.	Aningaasat atorneqartut katillugit.....	10.240	10.226	10.648	11.149	11.542
3.	Ingerlatsinermi isertitat ...............	10.644	10.716	11.475	11.663	12.753
3.1	Inuussutissarsiutinit isertitat ...........	713	707	711	731	707
3.2	Pigisanit nalilinnit isertitat .............	388	305	368	343	425
3.3	Nioqqutissiornermi aamma eqqussuinermi akileraarutit .......................	939	909	1.027	1.044	1.201
3.4	Ingerlaavartumik akileraarutit ..........	3.744	3.858	4.187	4.280	5.036
3.5	Ingerlaavartumik aningaasanik nuussinerit allat .............................	4.859	4.937	5.181	5.264	5.383
4.	Aningaasaaliissutinit isertitat ...........	-	1	20	0	-
B.	Isertitat katillugit...................	10.644	10.717	11.494	11.663	12.753
C.	Ingerlatsinermi sinneqartoorutit (3-1) (sipaakkat tamakkerlugit)	1.123	1.213	1.510	1.477	2.195
D.	Ingerlatsinermi aamma aningaasaatinit/pigisanit nalilinnit sinneqartoorutit (B-A) (atorneqarsinnaalersut, ilanngaatissat ilanngaatigereerlugit)...............	404	490	846	514	1.211

Malugiuk. Naatsorsuutit ataatsimoortinneqarput, taamaattumik ENS 1995 malillugu suliarineqarmata pisortaqarfiit akornanni nuussinerit ilaanngillat. Taamaasilluni 2018-imi ingerlatseqatigiiffinnut immikkut inatsisitigut akisussaaffimmik tunineqarsimanngitsunut aningaassaliissutit 174 mio kr.-iusut kisitsisinut paasissutissanut ilanngunneqanngillat.

 

2018-imi pisortat aningaasaqarnerat 1.211 mio. kr.-inik sinneqartooruteqarput. 2017-imut sanilliullugu sinneqartoorut annertunerujussuuvoq, taamani pisortat aningaasaqarnerat 514 mio. kr.-inik sinneqartooruteqarput. Sinneqartoorutip qaffanneranut pissutaapput kommunit aamma Namminersorlutik suliffeqarfiutaat. Taakkunani isertitat tamarmiusut qaffassimapput. Isertitanit akileraarutit annermik qaffassimapput suliffeqarfinnit ingerlatsinermi aningaasartuutinit qaffassimagaluartunit annertunerullutik. 2018-imi ingerlatsinermut aamma aningaasaliissutinit sinneqartoorutit pillugit paasissutissat itinerusut immikkoortumi Namminersorlutik Oqartussanit ingerlanneqartuni atuarneqarsinnaapput.

 

Pisortat aningaasaqarneranni aningaasat nunatta karsiata DAU-saldo-anut aamma kommunit naatsorsuutaanut taputartuunneqannginnissaa pingaarpoq. DAU ingerlatsineq (drift), Anlæg (sanaartorneq) aamma atortitsinermit (Udlån) naalisagaavoq. Pisortat aningaasaqarnerat pillugu kisitsisitigut paasissutissani atortitsineq (udlån) aningaasanik atuinertut isigineqanngilaq, aningaasanik nuussinertut aningaasanik atorsinnaasanut sunniinngitsutut kisitsisitigut paasissutissani isigineqarpoq.

 

Pisortat kiffartuussinerannik suliaqarnermut aningaasat atorneqartut – pisortat atuinerat – tassaapput atorfilinnut akissarsititsineq, pigisanit nalilinnit aningaasanik atuineq aamma tunisassiornermi atuineq taakkunannga ilanngaatigineqarput nioqqutissanik kiffartuussinermillu tunisinermi isertitat. Atuinermut atorneqartut annerpaartarivaat pisortaqarfinni sulisunut akissarsisitsinerit. 2018-imi akissarsisitsinermut aningaasat atorneqartut 3,5 pct.-imik qaffapput, aningaasanngorlugu 4.650 mio. kr.-iullutik. Tunisassiornermi atuinermilu 3,0 pct.-inik qaffattoq, aningaasanngorlugu 4.269 mio. kr.-ininik. Nioqqutissanik kiffartuussinermillu tunisineq 3,4 pct.-inik apparpoq, aningaasanngorlugu 980 mio. kr.-iullutik. Pisortat atuinerat tamakkerlugu 8.560 mio. kr.-usimavoq 3,9 pct.-inik qaffassimalluni.

 

Pisortat aningaasaliinerat tassaapput aalajangersimasunut aningaasaliinerit nutaanik pigisanillu nalilinnik pisinerit akigisaqarnerillu. Pigisanut nalilinnut aningaasat atorneqartut iluarsisat katillugit 91 mio. kr.-inik apparput 2018-imi 776 mio. kr.-inngorlutik. Pisortat aningaasaliisarnerannut aamma ilaapput piginneqatigiiffinnut, inuit angerlarsimaffiinut namminersortunut iluanaarniarfiunngitsumik suliffeqarfinnut aningaasaliilluni nuussinerit. Aningaasaliissutinik nuussinerit ataatsimut isigalugu 113 mio. kr.-inik qaffapput 208 mio. kr.-inngorlutik, tassani qaffassutaapput inuit angerlarsimaffiinut nuussinerit, suliffeqarfinnulli nuussinerit pissutaanerupput, ilaatigut Namminersorlutik Oqartussat Nuna Mineralsimut aningaasat erniaat ilanngullugit 92,5 mio. kr.-it atukkiunneqarsimasut isumakkeerpaat. Pisortat aningaasaliinerat ataatsimut isigalugu 2,2 pct.-inik qaffapput 984 mio. kr.-iullutik.

 

Pisortat isertitaat ataatsimut isigalugu 1.090 mio. kr.-inik qaffapput, 12.753 mio. kr.-nik amerlatigalutik 9,3 pct.-inik qaffassimallutik. Taakkunannga ingerlaavartumik aningaasanik nuussinernut 42,2 pct.-it 5.383 mio. kr.-it atorneqarsimapput. Ingerlaavartumik aningaasanik nuussinerit allat tassaapput Danmarkimiit ataatsimoortumik, EU-mit akiliinerit, naalagaaffiup avatangiisinik pitsanngorsaanissamut ilanngussai, Nationalbankimi sinneqartoorutinit Kalaallit Nunaannut tuttussat kiisalu naalagaaffiup ingerlataasa aningaasartuutiginerinut taarsiissutit/utertitsissutit. Ingerlaavartumik akileraarutinit isertitat 756 mio.kr.-ersuarnik qaffassimapput 5.036 mio. kr.-ininngorsimallutik procentinngorlugit 17,7 pct.-inik.